Op dit moment voeren René Janssen en ik voor ARK Rewilding een nieuwe studie naar terreingebruik van Wilde katten uit. Voor de duidelijkheid: de wilde kat is een echte andere soort dan onze (al dan niet verwilderde) huiskatten. Dat zie je ook als je er een in handen hebt: echt gezonde, vitale dieren! Meer over de wilde kat, ook hoe je ze herkend, vind je op de site van ARK Rewilding.
We zijn nu bezig met vangen en proberen te zenderen. Het resultaat wordt het einde van dit jaar gepubliceerd.
In 2014-2015 voerden Mulder Natuurlijk, Bionet Natuuronderzoek en ik voor ARK Rewilding Nederland een studie uit naar terreingebruik van wilde katten in Limburg. Naast een GPS-logger, die de dieren na verloop van tijd verliezen, kregen ze ook een meer permanente merkteken: de welbekende ‘chip’, een onderhuidse transponder zoals ook veel huiskatten en honden (zouden moeten) hebben. Een van de katten die we vingen en een tijd konden volgen was ‘WK2’, een stevige man van naar schatting 4 jaar oud.
In maart 2023 werd op de N281 bij Nijswiller een wilde kat aangereden. Deze is gecontroleerd op een chip, en het bleek ‘onze’ WK2 te zijn. Naar schatting 13 jaar oud, volgens planning de logger (allang?) verloren, en in goede gezondheid. Extra treurig dat het dier onder de wielen van een auto moest eindigen.
Een artikel van Rene Janssen, Jaap Mulder, Anke Brouns en Leo Linnartz in het Natuurhistorisch Maandblad, over ruimtelijk gedrag van de eerste gezenderde wilde kat in Limburg.
Het onderzoek is gestart om mogelijke knelpunten in het landschap en beheer in beeld te krijgen: dit artikel gaat over de eerste van in totaal 5 wilde katten die we in Limburg wisten te vangen en zenderen. Dit eerste dier konden we gedurende 3,5 maand volgen. Het gebruikte voornamelijk bos, bleef ver van gebouwen, en had een groot activiteitsgebied. Het dier werd een maand na de laatste locatiebepaling dood teruggevonden langs de Geul. Op basis van het terreingebruik en de vermoedelijke doodsoorzaak worden een aantal aanbevelingen gedaan om het gebied veiliger te maken voor deze prille populatie Wilde katten. (klik hier voor de pdf van het artikel)
Bericht uitgegeven door ARK op zaterdag 6 december 2014
Voor het eerst sinds eeuwen zijn er in Nederland wilde katten in de vrije natuur geboren. ARK Natuurontwikkeling doet onderzoek naar de terugkeer van dit zeer zeldzame dier. Tijdens het onderzoek zijn dit jaar minimaal vijf verschillende wilde katten ontdekt, waarvan twee dieren hier geboren zijn. De terugkeer van de wilde kat verloopt razendsnel.
Onderzoek met cameraval en halsbandzender
De wilde kat is de Europese wilde kat; een andere soort dan de huiskat die wel eens verwildert. ARK Natuurontwikkeling doet met subsidie van de provincie Limburg onderzoek naar de terugkeer van de wilde kat in Zuid-Limburg. De resultaten van het onderzoek worden gebruikt om natuurgebieden en groene verbindingen geschikt te maken voor de wilde kat. Het onderzoek wordt uitgevoerd met behulp van cameravallen en door dieren van een halsbandzender te voorzien. Uit dit onderzoek blijkt dat er dit jaar minimaal twee wilde katten zijn geboren in het Vijlenerbos. In september werd een jonge wilde kat gefotografeerd door een cameraval en in oktober werd een jong dier gevangen.
Duitse wilde katten
In de Eifel en Ardennen zit een grote populatie wilde katten. Het aantal wilde katten is er de laatste decennia gegroeid en het begint er vol te raken. Wilde katten gaan op zoek naar een eigen leefgebied als ze volwassen zijn, alleen jonge dieren mogen het leefgebied van hun moeder nog een tijd gebruiken. Dieren waarvoor geen ruimte is gaan zwerven en komen zo op nieuwe plekken terecht. Een aantal van deze wilde katten liep naar Zuid-Limburg en vestigde zich in het Vijlenerbos en aangrenzende bossen in België en Duitsland.
Van geen naar vijf wilde katten
Tot voor kort was de wilde kat uitgestorven in Nederland. De afgelopen tien jaar waren er een paar losse waarnemingen van wilde katten. In 2013 werd uitgebreid onderzoek gedaan en werd er één wilde kat waargenomen. Het is heel bijzonder en onverwacht dat er in 2014 al minimaal vijf wilde katten in Zuid-Limburg vastgesteld zijn, en dat drie van deze dieren van een zender voorzien konden worden.
Voortplanting
De terugkeer verloopt snel, maar dat er dit jaar ook al voortplanting heeft plaatsgevonden is helemaal onverwacht. Het eerste signaal dat er waarschijnlijk wilde katten geboren zijn in Zuid-Limburg kregen de onderzoekers op 25 oktober, toen een kater van ongeveer acht maanden oud werd gevangen. Op deze leeftijd leven jonge wilde katten nog in het leefgebied van hun moeder. Dat betekent dat het dier in Nederland of in elk geval zeer dicht bij de grens geboren moet zijn.
Afgelopen week ontvingen de onderzoekers foto’s van een jonge wilde kat van enkele maanden oud. De foto’s waren in september gemaakt met een cameraval in het Vijlenerbos. Omdat dit duidelijk een jong dier is, staat nu onomstotelijk vast dat er afgelopen zomer in het Vijlenerbos voortplanting is geweest van de wilde kat. Dit laat zien dat wilde katten zich er zo thuis voelen dat ze er zelfs al jongen krijgen. En natuurlijk bewijst het dat er minimaal één vrouwtje aanwezig is. De drie gezenderde wilde katten zijn allemaal katers.
Beter leefgebied en verbindingen
Deze ontdekking is een extra stimulans om in Zuid-Limburg meer geschikt leefgebied te ontwikkelen voor wilde katten. Dit leefgebied bestaat uit bossen om te rusten en ruige graslanden met brede gevarieerde bosranden om voedsel te zoeken. Een ander speerpunt van ARK en andere natuurorganisaties is het verbeteren van verbindingen tussen natuurgebieden zodat de wilde katten nieuwe leefgebieden daadwerkelijk kunnen bereiken en onderweg niet doodgereden worden. Dat is ook goed voor heel veel andere diersoorten.
Woensdag vingen we de tweede wilde kat. We zijn opdrachtgever Stichting ARK, Rene Janssen van Bionet Natuuronderzoek en ik. De wilde katten zijn nieuwkomers in Zuid-Limburg, en met dit project proberen we erachter te komen waar ze leven, hoe ze bewegen, en hoe het landschap nog geschikter te maken voor deze en andere predatoren.
Begin juni werd in de omgeving van Vaals door Bionet Natuuronderzoek en Jasja Dekker Dierecologie in opdracht van Ark Natuurontwikkeling eerste Nederlandse wilde kat ooit voorzien van een halsband met zender. De eerste gegevens zijn spectaculair. ARK Natuurontwikkeling wil met dit zenderonderzoek informatie verzamelen over het doen en laten van de zeer zeldzame wilde kat in Nederland.
Op zondag 1 juni 2014 werd in de omgeving van het Vijlenerbos in Zuid-Limburg voor het eerst in Nederland een wilde kat gevangen en voorzien van een halsbandzender. ARK Natuurontwikkeling en partners werkten al langer aan onderzoek naar de wilde kat door middel van cameravallen. De zendergegevens die vanaf nu beschikbaar komen, bieden belangrijke informatie over het leven van het dier. Die informatie kan uiteindelijk de definitieve vestiging bespoedigen van deze voor Nederland in de Middeleeuwen uitgestorven soort. ARK voert het zenderonderzoek uit in opdracht van de Provincie Limburg.